پرش بلند سرمایه گذاری خارجی از مانع تحریم

همین موضوع باعث شد رشد اقتصادی در وضعیت نامطلوبی قرار گیرد. حالا گزارش‌های اخیر سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران نشان می‌دهد بیش از ۹میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم انجام شده‌است. در این باره با مسعود براتی، معاون سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم و درباره جزئیات آن جویا شده‌ایم. 

به عنوان سؤال اول از وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور بگویید که در چه وضعی قرار دارد؟
از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از ۹.۲میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده است. رقمی که اعلام شده مربوط به مجوزهای صادر شده است که طبق قانون معتبر تلقی می‌شود. شاید برای مردم عزیز این سؤال پیش بیاید که مجوز معتبر چیست. مجوزهایی که به انتقال سرمایه منجر و فعالیت آن آغاز شده معتبر محسوب می‌شود و مجوزهایی که پس از شش ماه به سرمایه‌گذاری منجر نشود باطل تلقی خواهد شد. در دولت سیزدهم اهتمام سازمان سرمایه‌گذاری بر این بوده که مجوزهای باطل شده را از آمار حذف کند و آماری که عنوان شده همه معتبر هستند. درسنوات قبل آمارهایی که شامل مجوزهای باطل شده بود هم در رقم سرمایه‌گذاری اعلام می‌شد که هدف، ارائه یک تصویر مطلوب بود.معروف‌ترین آن هم مربوط به قرارداد توتال است که بعداز برجام منعقدشد امابااین قرارداد حتی یک دلار واردکشورنشد به ابطال رسید اما درآمارهای سال۹۶ قرار داشت. 
 
ایران اکنون در یک وضعیت تحریمی قرار دارد و برخی معتقدند در این وضعیت سرمایه‌گذاری مستقیم امکان‌پذیر نیست و این آمار کمی ابهام‌دارد. نظر شما در این باره چیست؟
می‌توان افرادی که به این موضوع انتقاد دارند به دو دسته تقسیم کرد. برخی از آنها به دنبال افزایش آگاهی هستند و برخی دیگر به دنبال مخالفت‌های سیاسی. البته پاسخ برای هر دو ابهامی که وجود دارد یکی است. افرادی که مواضع سیاسی را دنبال می‌کنند باید توجه داشته باشند که آنها به دنبال سرمایه‌گذاری از طریق رفع تحریم هستند و اکنون که این آمار منتشر شده، ایده آنها کنار می‌رود. در دوره‌ای هم ایجاد شد که نتیجه مطلوبی برای اقتصاد ایران نداشت. نکته‌ای که در دولت سیزدهم به آن توجه شد این بود که اولا ما باید فرض ماندگاری تحریم را اساس برنامه‌ریزی خود در فضای بین‌الملل انجام دهیم. پس از این موضوع در انتخاب بازیگران خارجی دقت نظر لازم بود. باید این موضوع مدنظر قرار گیرد که کدام کشورها در شرایط فعلی حاضر به همکاری با ایران هستند. بالاخره وضعیت ایران با سایر کشورها متفاوت است. کشورهای همسو و همسایه به عنوان اولین شرکای ایران انتخاب شدند و ما هم رویه‌های قبلی را اصلاح کردیم تا هم آنها از همکاری با ایران نفع ببرند و هم ایران از همکاری با آنها. اولویت هم رفع نیازهای فعالان اقتصادی تعریف شد. 
 
این سرمایه‌گذاری‌ها از چه مسیرهایی انجام شده است؟ قبلا روال به این صورت بود که سرمایه‌گذاری فقط با ارز دلار باید انجام می‌شد. 
یکی از مسیرهایی که عرض کردم اصلاح شده همین موضوع بود. اکنون مسیرهای ورود سرمایه به کشور تغییر کرده است. تهاتر میان سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی و استفاده از ابزارهایی مانند فلزات گرانبها مانند طلا هم موردتوجه قرارگرفت. همین رویه‌ها تحولات زیادی را در ورود سرمایه به دنبال داشت و رقمی که اعلام می‌شود معادل ارزی آن است. میانگین عملکرد دولت در حوزه سرمایه‌‌گذاری خارجی سه برابر میانگین عملکرد ۹ سال بوده است. 

کشورهای سرمایه‌گذار در ایران

روسیه، امارات و چین در صدر کشورهایی هستند که بیشترین سرمایه‌گذاری را در اقتصاد ایران داشته‌اند. سرمایه‌گذاری روس‌ها بیشتر در طرح‌های بالادست و پایین‌دست نفت است. در این زمینه با وزارت نفت الان مشغول مذاکره هستند و در انتهای مسیر به ما می‌رسد و قراردادهای‌شان را نهایی می‌کنند، حتی ممکن است به صورت آزمایشی بخش‌هایی را اجرا کنند و بعد وارد سازمان شوند.

در سال۱۴۰۲ چینی‌ها رتبه اول سرمایه‌گذاری را داشتند و از ابتدای امسال تا الان ۱.۲ میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری کرده‌اند و تفاوت آنها با روس‌ها در تنوعی است که در سرمایه‌گذاری دارند برای مثال درحوزه معدن، گردشگری، فناوری‌ها، انرژی‌های تجدید‌پذیر، صنایع مختلف تولیدات لوازم بهداشتی، آرایشی و… را می‌توان نام برد. بعد از چین، امارات رتبه دوم و روسیه رتبه سوم سرمایه‌گذاری درکشور ما را داشته‌اند. از ابتدای دولت تا الان سرمایه‌گذاری امارات، یک میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار بوده و آنها هم مثل چینی‌ها حوزه‌های متنوعی را سرمایه‌گذاری‌های‌شان پوشش داده‌‌اند.