روایت استمرار تبعیض، ترور و تعدی

درباره«طوفان‌الاقصی» وحمله حماس به اسرائیل، تحلیل‌های زیادی در فضای مجازی منتشر شد. این تحلیل‌ها هم ازسوی آدم‌های بلد و کارشناس مسائل خاورمیانه و به خصوص مسائل فلسطین و اسرائیل بوده و هم ازسوی نابلدانی که مغرضانه تحت تأثیر اخبار، عکس‌ها و هیجان‌های فضای مجازی بیان شده‌است. هرچه هست همه این واکنش‌ها نشان می‌دهد ماجرای فلسطین همچنان یکی از مسائل مهم جهان است که اخبار آن هرازچندی به مناسبت‌های مختلف سرتیتر رسانه‌های جهان و ترند فضای خبری است. درموارد اینچنینی چه خوب است برای تشخیص سره از ناسره به دنبال مطالعه منابع موثق باشیم تاهم آنچه جهان را به واکنش واداشته بشناسیم وهم بتوانیم درتحلیل‌های مختلف با دستی پر به خودمان و صافی ذهنمان رجوع کنیم. 
   
کتاب قابل تأمل
درچند روز گذشته ناشران، کتاب‌های بسیاری درخصوص اسرائیل و صهیونیسم معرفی کرده‌اند تا هم وسط این آشفته بازار کتابی بفروشند و هم قدمی در ترویج یک اقدام فرهنگی بردارند. برای من اما افرادی که کتابی را پیشنهاد می‌دهند هم مهم است؛ هم به سبب صرفه‌جویی در وقت وهم هدرندادن پول برای یک کتاب بد، آن هم دراین اوضاع گرانی کتاب. ازاین رو درمیان معرفی‌های کتاب، پیشنهاد دکتر فاضلی را با اطمینان خواندم. محمد فاضلی، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه که تلاش می‌کند درهمه اتفاق‌های روز، کتاب خوب همان حوزه را معرفی کند، درماجرای فلسطین و اسرائیل کتاب «متاستاز اسرائیل» را معرفی کرد و در صفحه شخصی‌اش نوشت: «نگاه این کتاب به جایگاه اسرائیل در منظومه غرب، قابل تأمل و دال بر پیامدهایی است. اطلاعات تاریخی و سندی آن هم خواندنی است.»
کتاب متاستاز اسرائیل را کوروش علیانی نوشته، نشر جام‌جم در زمان مدیریت مهدی قزلی آن را منتشرکرده و محمدکاظم کاظمی هم ویراستاری این اثر را به عهده داشته‌است.  
   
شناخت ریشه‌ای و تاریخی اسرائیل
کوروش علیانی، نویسنده و پژوهشگر حوزه فلسطین در این کتاب فارغ از شعارها و هیاهوها، درپی شناخت ریشه‌ای وتاریخی مسأله اسرائیل برآمده و با یک سلسله روایت تاریخی که از ۱۴۰سال پیش شروع می‌شود و تا زمان نگارش کتاب در سال۱۳۹۹ ادامه دارد، می‌کوشد تکوین و تشکیل این دولت را پیگیری کند. البته در مورد اسرائیل کتاب‌های زیادی به زبان فارسی نوشته و منتشر شده اما مبنای آنها بیشتر درباره نمادهای یهودیان به‌ ویژه یهودیان ساکن فلسطین اشغالی یا بیان و روایت جنایت‌های رژیم صهیونیستی است که‌بیشتر با هدف تهییج طیف خاصی از مخاطب نگاشته شده‌است. کوروش علیانی اما دست به نگارش کتابی زده که نتیجه حدود دو دهه مطالعه و پژوهش او درباره اسرائیل و صهیونیسم است.
او درمقدمه کتابش درخصوص انگیزه‌های نوشتن این اثر گفته‌است: «این کتاب یک روایت تاریخی است که در پی بررسی یک موضوع خاص است و موضوع خود را دنبال می‌کند و آن موضوع پیوستگی ــ ناپیوستگی تبعیض، ترور و تعدی در طول زمان در موجودیتی است که خودش را اسرائیل می‌نامد. من سال‌ها در این زمینه و به‌ طور کلی درباره اسرائیل خوانده‌ام؛ انواع خبرهای متنی و تصویری را دنبال کرده‌ام، هزاران قطعه عکس و صدها فیلم را سر فرصت دیده‌ام و بررسی کرده‌ام و هر چه گذشته است، بیشتر به این نتیجه رسیده‌ام که پیوستگی ترور، تعدی و تبعیض از سال‌ها قبل از روز نکبت تا همین امروز، هرگز قطع نشده‌است.
بررسی پیوستگی این سه «ت»(تبعیض، ترور و تعدی که به گمان من اولی ریشه و دو تای بعد، ابزارهای گسترش اسرائیل بوده‌اند) یا حتی شعار دادن درباره آن، به چشم من هیچ ‌وقت در آن مواضع رسمی وغیرمتکثرِ یکدست وتکثیرشده، نیامده و نگنجیده‌است و برای همین هم که شده، نوشتن چنین متنی جا دارد.»
   
رسیدن به پاسخی عالمانه
«متاستاز اسرائیل» به گفته محمدکاظم کاظمی، ویراستار اثر، کتابی مؤثر است برای آگاهی‌بخشی و رسیدن به پاسخی عالمانه برای دوگانگی که جامعه ایران در موضوع اسرائیل به آن دچار است.
این کتاب علاوه براین‌که فارغ از شعارها و هیاهوها، درپی شناخت ریشه‌ای وتاریخی مسأله اسرائیل برآمده، دو ویژگی مهم دیگر دارد؛ نخست این‌که نویسنده با عنصر «روایتگری» که درهمه اجزای آن حضور دارد اثری جذاب و خواندنی ارائه داده و ملال‌آوری مطالعه مباحث تاریخی و سیاسی را گرفته و به این صورت، داستان آدم‌ها و نهادهای دخیل در این پروژه را بر اساس اسناد تاریخی بازگو می‌کند.
دوم این‌که نویسنده بر پایه منابع و مدارک پیش می‌رود و البته بیشتر این منابع خارجی و حتی شمار زیادی از آنها، عبری است. یعنی منابعی دست اول که حتی یافتن‌شان با این همه سانسوری که بر این ماجرا درسطح جهان حاکم است، کاری سخت و دشوار است. این کتاب بر کتاب‌های دیگری که در ایران درباره این موضوع نوشته شده‌است، مبتنی نیست و به ناچار از داوری‌های گاه غیردقیق و هیجانی به‌ دور است. این قضیه خواننده کتاب را خاطرجمع می‌کند پیشداوری‌ای در کار نیست. چون حقیقت این است که ما دربسیاری امور و ازجمله درباره اسرائیل، دچار پیشداوری هستیم.