نگاهی به زندگی و مقام حضرت معصومه (س)
«معصومه» آل طاها
مکتب اسلام دختر را تاج سر می‌داند و برایش جایگاهی والا قائل است؛ از فاطمه‌ای که دخت پیامبر و ام‌ابیهاست و پدرش رسول خوبی‌ها در برابرش تمام قد می‌ایستد و بوسه بر دستانش می‌زند تا فاطمه معصومه‌ای که از همین ذریه عصمت و طهارت است؛ برای برادر همچون جان و جانان است و برای امت رسول، محدثه.
پس بیهوده نیست میلاد باسعادت این بانوی کرامت، بهانه‌ای شود برای گرامی‌داشت مقام دختران در مکتب اسلامی و شیعی که فاطمه معصومه(س) حد کمال یک دختر و یک خواهر بود و جایگاهش نزد اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و امام معصوم علی بن موسی‌الرضا (ع) جایگاهی خاص و والا.
در فراغ برادر
مأمون عباسی در سال ۲۰۰ هجری قمری، امام رضا(ع) را طی نامه‌های بسیار به خراسان دعوت کرد. امام رضا(ع) نیز پس از مدتی دعوت او را پذیرفت و به سوی خراسان با کاروان مامون حرکت کرد.یک سال بعد (سال ۲۰۱) حضرت معصومه(س) به شوق دیدار برادرش حضرت رضا(ع) عازم خراسان شد. ایشان به همراه جمعی از برادران و نزدیکان راهی شد اما بنا به روایاتی در شهر ساوه توسط سربازان عباسی مورد حمله قرار می‌گیرند و همراهان ایشان به شهادت می‌رسند. نقل است که خود ایشان نیز مسموم و از ادامه سفر منصرف شده، مسیر را به سمت قم تغییر می‌دهند. آنجا برای ۱۷ یا ۱۹روز در منزل فردی به نام موسی بن خزرج ساکن بوده و به عبادت پروردگار مشغول می‌شوند. پس ازاین مدت بدون دیدن برادر و شدت غم و ناراحتی وارد شده، چشم از جهان فروبستند.مردم شهر قم وقتی خبر حرکت آن حضرت را به شهر قم شنیدند، به استقبال ایشان شتافتند و عده فراوانی از مردم، پیاده و سواره به محضر ایشان رسیدند و درروز۲۳ربیع‌الاول سال۲۰۱هجری قمری شهر قم به قدوم مبارک حضرت فاطمه معصومه (س) زینت یافت.ایشان سرانجام پیش ازروشن شدن دیدگان مبارکشان به دیداربرادر،بااندوه فراوان دیده ازجهان فروبستند.
فداها ابوها
حضرت معصومه (س) در سال ۱۷۳ه .ق، در دوران خلافت هارون (۱۹۳ -۱۷۰هـ.ق) دیده به جهان می‌گشاید و تا شش سالگی در سایه پدر رشد و کمال می‌یابد و از نظر مقام علمی و کمال روحی به آنجا می‌رسد که پدرش او را به «فداها أبوها» مدح می‌کند.
روایت شده است که روزی جمعی از شیعیان وارد مدینه می‌شوند و تعدادی پرسش ازخاندان امامت داشتند، ولی هیچ‌کدام از بزرگواران را نمی‌یابند؛ چراکه امام موسی کاظم(ع) درسفر بودوامام رضا(ع) نیز در مدینه تشریف نداشت. مسافرانِ خسته، غمگین بودند از این‌که نتوانسته بودند خدمت امام برسند و مجبور بودند دست خالی به وطن بازگردند. حضرت معصومه(س) که در آن هنگام هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، از دیدن غم و اندوه این مسافران سخت متأثر می‌شود؛ لذا پاسخ پرسش‌های آنها را نوشته، به ایشان می‌دهد. شیعیان با سرور و شادی مدینه راترک می‌کنند ودربیرون مدینه با امام کاظم(ع) مواجه شده، شرح ماجرا را می‌گویند و دستخط حضرت معصومه(س) را خدمت امام موسی کاظم(ع) نشان می‌دهند. امام بسیار مسرور گشته، می‌فرماید: فداها أبوه
داغ پدر
حضرت معصومه (س) تنها تا شش‌سالگی از نعمت درک حضور پدر بهره‌مند می‌شود. او درپی دستگیری و زندانی شدن پدرش، از فیض تربیت پدری معصوم محروم می‌شود و پس از چهار سال انتظار، خبر شهادت پدر را می‌شنود و در سوگ او به عزا می‌نشیند. حضرت معصومه (س) در مدت چهار سال فقدان پدر، تحت سرپرستی و تربیت برادرش، علم می‌آموخت و بزرگی فرامی‌گرفت. پس از آن نیز تحت تکفّل وتربیت امام رضا (ع) البته نه به عنوان برادر، بلکه به عنوان امام و ولی امرش قرار می‌گیرد. در این سال‌ها حکومت دچار تزلزل شده بود و بهترین فرصت برای امام رضا (ع) پدید آمد که خانواده و پیروانش را تحت تعلیم علوم الهی قرار دهد.
بانوی والامقام
در شرافت نسب حضرت معصومه(س) همین بس که ایشان دختر امام، خواهر امام و عمه امام هستند و همگی این ائمه به‌علاوه امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در جلالت شأن ایشان، روایت دارند. آن حضرت از معدود امام‌زادگانی است که پنج معصوم در عظمت شأن او سخن گفته‌اند.همچنین از آداب تشرف به حرم مطهر معصومان علیهم‌السلام و امامزادگان، خواندن زیارتنامه آن بزرگواران است. زیارتنامه معصومان علیهم‌السلام از سوی خود حضرات معصومین صادر گشته است. یعنی امامان، خود به شیعیان نحوه زیارت را می‌آموخته‌اند. بنابراین الفاظ زیارتنامه‌ها جزو احادیث محسوب می‌شود.اما غالبا زیارتنامه امامزاده‌ها، از ناحیه معصوم وارد نشده بلکه کلماتی است که علما و بزرگان با استفاده از احادیث، برای زیارت آنها تنظیم کرده‌اند. به همین جهت قرائت فاتحه برای امامزادگان سفارش شده است.اما زیارتنامه حضرت‌معصومه(س) مانند زیارتنامه سایر ائمه علیهم‌السلام از کلمات نورانی معصومان علیهم‌السلام بوده و جزو احادیث محسوب می‌گردد. ازامام رضا(ع) دو زیارتنامه برای حضرت معصومه(س) روایت شده است. واین حاکی ازمقام والای آن بانوی بزرگ است.امام رضا(ع) درباره زیارت حضرت‌معصومه(س) فرموده‌اند: «من زار المعصومةَ بقُم کمَن زارَنی»؛ کسی که مرقد حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است.هم‌اکنون در تفرش امامزاده‌هایی وجود دارد که از فرزندان بی‌واسطه یا با واسطه حضرت امام موسی کاظم(ع) هستند و وجود این امامزاده‌ها خبر از این می‌دهد که به احتمال زیاد، این امامزادگان از کاروانیان حضرت‌معصومه(س) بوده‌اند که در اثر حمله‌ای دیگر از سوی عباسیان یا در اثر جراحتِ حمله قبلی آنها در میان راه به شهادت رسیده‌اند.
در فراغ برادر
مأمون عباسی در سال ۲۰۰ هجری قمری، امام رضا(ع) را طی نامه‌های بسیار به خراسان دعوت کرد. امام رضا(ع) نیز پس از مدتی دعوت او را پذیرفت و به سوی خراسان با کاروان مامون حرکت کرد.یک سال بعد (سال ۲۰۱) حضرت معصومه(س) به شوق دیدار برادرش حضرت رضا(ع) عازم خراسان شد. ایشان به همراه جمعی از برادران و نزدیکان راهی شد اما بنا به روایاتی در شهر ساوه توسط سربازان عباسی مورد حمله قرار می‌گیرند و همراهان ایشان به شهادت می‌رسند. نقل است که خود ایشان نیز مسموم و از ادامه سفر منصرف شده، مسیر را به سمت قم تغییر می‌دهند. آنجا برای ۱۷ یا ۱۹روز در منزل فردی به نام موسی بن خزرج ساکن بوده و به عبادت پروردگار مشغول می‌شوند. پس ازاین مدت بدون دیدن برادر و شدت غم و ناراحتی وارد شده، چشم از جهان فروبستند.مردم شهر قم وقتی خبر حرکت آن حضرت را به شهر قم شنیدند، به استقبال ایشان شتافتند و عده فراوانی از مردم، پیاده و سواره به محضر ایشان رسیدند و درروز۲۳ربیع‌الاول سال۲۰۱هجری قمری شهر قم به قدوم مبارک حضرت فاطمه معصومه (س) زینت یافت.ایشان سرانجام پیش ازروشن شدن دیدگان مبارکشان به دیداربرادر،بااندوه فراوان دیده ازجهان فروبستند.
فداها ابوها
حضرت معصومه (س) در سال ۱۷۳ه .ق، در دوران خلافت هارون (۱۹۳ -۱۷۰هـ.ق) دیده به جهان می‌گشاید و تا شش سالگی در سایه پدر رشد و کمال می‌یابد و از نظر مقام علمی و کمال روحی به آنجا می‌رسد که پدرش او را به «فداها أبوها» مدح می‌کند.
روایت شده است که روزی جمعی از شیعیان وارد مدینه می‌شوند و تعدادی پرسش ازخاندان امامت داشتند، ولی هیچ‌کدام از بزرگواران را نمی‌یابند؛ چراکه امام موسی کاظم(ع) درسفر بودوامام رضا(ع) نیز در مدینه تشریف نداشت. مسافرانِ خسته، غمگین بودند از این‌که نتوانسته بودند خدمت امام برسند و مجبور بودند دست خالی به وطن بازگردند. حضرت معصومه(س) که در آن هنگام هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، از دیدن غم و اندوه این مسافران سخت متأثر می‌شود؛ لذا پاسخ پرسش‌های آنها را نوشته، به ایشان می‌دهد. شیعیان با سرور و شادی مدینه راترک می‌کنند ودربیرون مدینه با امام کاظم(ع) مواجه شده، شرح ماجرا را می‌گویند و دستخط حضرت معصومه(س) را خدمت امام موسی کاظم(ع) نشان می‌دهند. امام بسیار مسرور گشته، می‌فرماید: فداها أبوه
داغ پدر
حضرت معصومه (س) تنها تا شش‌سالگی از نعمت درک حضور پدر بهره‌مند می‌شود. او درپی دستگیری و زندانی شدن پدرش، از فیض تربیت پدری معصوم محروم می‌شود و پس از چهار سال انتظار، خبر شهادت پدر را می‌شنود و در سوگ او به عزا می‌نشیند. حضرت معصومه (س) در مدت چهار سال فقدان پدر، تحت سرپرستی و تربیت برادرش، علم می‌آموخت و بزرگی فرامی‌گرفت. پس از آن نیز تحت تکفّل وتربیت امام رضا (ع) البته نه به عنوان برادر، بلکه به عنوان امام و ولی امرش قرار می‌گیرد. در این سال‌ها حکومت دچار تزلزل شده بود و بهترین فرصت برای امام رضا (ع) پدید آمد که خانواده و پیروانش را تحت تعلیم علوم الهی قرار دهد.
بانوی والامقام
در شرافت نسب حضرت معصومه(س) همین بس که ایشان دختر امام، خواهر امام و عمه امام هستند و همگی این ائمه به‌علاوه امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در جلالت شأن ایشان، روایت دارند. آن حضرت از معدود امام‌زادگانی است که پنج معصوم در عظمت شأن او سخن گفته‌اند.همچنین از آداب تشرف به حرم مطهر معصومان علیهم‌السلام و امامزادگان، خواندن زیارتنامه آن بزرگواران است. زیارتنامه معصومان علیهم‌السلام از سوی خود حضرات معصومین صادر گشته است. یعنی امامان، خود به شیعیان نحوه زیارت را می‌آموخته‌اند. بنابراین الفاظ زیارتنامه‌ها جزو احادیث محسوب می‌شود.اما غالبا زیارتنامه امامزاده‌ها، از ناحیه معصوم وارد نشده بلکه کلماتی است که علما و بزرگان با استفاده از احادیث، برای زیارت آنها تنظیم کرده‌اند. به همین جهت قرائت فاتحه برای امامزادگان سفارش شده است.اما زیارتنامه حضرت‌معصومه(س) مانند زیارتنامه سایر ائمه علیهم‌السلام از کلمات نورانی معصومان علیهم‌السلام بوده و جزو احادیث محسوب می‌گردد. ازامام رضا(ع) دو زیارتنامه برای حضرت معصومه(س) روایت شده است. واین حاکی ازمقام والای آن بانوی بزرگ است.امام رضا(ع) درباره زیارت حضرت‌معصومه(س) فرموده‌اند: «من زار المعصومةَ بقُم کمَن زارَنی»؛ کسی که مرقد حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است.هم‌اکنون در تفرش امامزاده‌هایی وجود دارد که از فرزندان بی‌واسطه یا با واسطه حضرت امام موسی کاظم(ع) هستند و وجود این امامزاده‌ها خبر از این می‌دهد که به احتمال زیاد، این امامزادگان از کاروانیان حضرت‌معصومه(س) بوده‌اند که در اثر حمله‌ای دیگر از سوی عباسیان یا در اثر جراحتِ حمله قبلی آنها در میان راه به شهادت رسیده‌اند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
پیامد‌های خروج گانتس از کابینه
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سیلاب مشهد و بی‌توجهی به توسعه پایدار
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کابینه بحران‌زده بنیامین نتانیاهو
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جهان نگران افزایش بحران در رفح
گفت و گو
گفتوگوی «جامجم» با تهیهکننده و مجری برنامه موسیقایی شبکه نسیم
شگفتانههای نسیمآوا در فصل پنجم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سیلاب مشهد و بی‌توجهی به توسعه پایدار
گفتوگوی«جام جم» با جواد محقق، نویسنده، شاعر و معلم باسابقه
اتفاقی معلم نشدم
دشمن چگونه سعی در عرفیسازی بیحجابی در جامعه دارد؟