قفل بدون کلید

همه چیز با شنیدن یک جمله از تلویزیون شروع شد: کامپیوتر انسان را توان بخش می‌کند. همین یک جمله کافی بود تا به احسان سیزده ساله انگیزه توان‌بخش شدن بدهد. انگیزه‌ای که به اعتقاد خودش موتور محرک همه سال‌های بعدی عمر او شد تا از سایر همکلاسی‌ها و دوستانش برتر شود. اما برای توان بخش شدن نیاز به کامپیوتر بود. از همین رو دو ماه حقوق پدر صرف خرید یک دستگاه کومودور 64 همراه یک کتاب آموزش برنامه نویسی شد. اما شاید بیش از کامپیوتر آن کتاب روی احسان تاثیر گذاشت. احسان به کمک آن کتاب چنان شیفته برنامه نویسی شد که دیگر قدرتمند شدن را در راه دیگری نمی‌جست.

به همین منظور در دانشگاه بلادرنگ رشته نرم‌افزار را انتخاب کرد تا بتواند رنگ و لعابی آکادمیک به آموخته هایش بدهد. اما خیلی زود یاس و افسردگی وجودش را فراگرفت زیرا عمیقا به این اعتقاد رسیده بود، درس‌هایی که در دانشگاه باید می‌خواند، هیچ کدام از وی یک برنامه‌نویس حرفه‌ای نمی‌ساختند.

تلاش اول

پس از پایان دانشگاه به تهران کوچ کرد تا آینده دیجیتالی خود را در این شهر بزرگ جستجو کند. اتاقی از آپارتمان مطب خاله خود را اجاره کرد تا بتواند کسب و کار خودش را در حوزه فناوری دیجیتال راه بیندازد. زندگی در تهران و تلاش برای راه‌اندازی کسب و کار دیجیتالی خیلی زود او را با بازار تولید و عرضه سی‌دی‌های نرم‌افزار آشنا کرد. احسان جوان تصمیم گرفت تا مجموعه نرم‌افزاری خاص خودش را تولید کند و از همین‌جا، گام نخست در مسیری اشتباه که بیشتر کسب و کارهای جوان دچارش می‌شوند، برداشت. او برای این تصمیم متکی به نظر شخصی خودش بود و نیاز بازار را مطالعه نکرده بود.

در آن زمان مجموعه‌های نرم‌افزاری که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد روی آنها پیدا می‌شد در بازار وجود داشت. مجموعه‌هایی که اتفاقا از فروش بالایی هم برخوردار بودند، اما احسان از آنجا که می‌خواست تا کار متفاوت و برتری انجام دهد دست به اقدام جدیدی زد که اساس کار یک سال آینده شرکت کوچک و یک نفره وی را تشکیل می‌داد. او به جای تولید یک کلکسیون نرم‌افزاری دست به تولید کلکسیون‌های جداگانه از حوزه‌های متفاوت نرم‌افزار زد. به این‌گونه که تمامی نرم‌افزارهای مرورگر را در قالب یک مجموعه، تمامی پخش‌کننده‌های ویدئو را روی مجموعه‌ای جداگانه و بقیه را نیز به همین ترتیب تولید کرد. پس از کامل شدن این مجموعه او حاصل دسترنج یک ساله اش را که بجز زمان، پول زیادی را هم صرف آن کرده بود، با هزار ذوق و شوق و به امید فروش چند میلیونی به بازار عرضه کرد. اما محصول احسان با حضور مجموعه‌های نرم‌افزاری کامل که خیلی وقت بود در بازار وجود داشتند توفیقی برای فروش نیافت. در آنجا احسان تازه فهمید که ایرانی‌ها مجموعه کامل نرم‌افزاری را به سی‌دی‌های جداگانه ترجیح می‌دهند، نکته‌ای که او باید پیش از تولید، نیازبازار را می‌سنجید و از آن آگاه می‌شد. بعلاوه به علت نبود قفل روی سی‌دی‌های تولیدی‌اش، به او گفته شد که فروش اولین نسخه، فروش آخرین نسخه خواهد بود و کلاهبرداران زیادی مترصد چنین اشتباهاتی هستند تا با تکثیر غیرقانونی این‌گونه مجموعه‌های نرم‌افزاری، تولیدکننده را به خاک سیاه بنشانند. همان قدر که روز خرید کومودور بهترین روز زندگی احسان را رقم زده بود، شکست در فروش سی‌دی‌هایش، بدترین روز زندگی اش شد.

اگر سی‌دی‌های احسان قفل داشتند و امکان کپی کردن از روی آنها وجود نداشت شاید می‌توانست چندتایی بفروشد. امید دوباره به سراغش آمد. تصمیم گرفت قفل نرم‌افزاری تولید کند تا بلکه بتواند بخشی از سی‌دی‌هایی را که یک سال برای تهیه آنها زحمت کشیده بود بفروشد. امید دوباره خون را در قلب شکسته‌اش جاری ساخت.

تلاش دوم

برای تهیه یک قفل نرم‌افزاری نخست سراغ نمونه‌های موجود در بازار رفت. گرچه در ابتدا می‌خواست تا راهکاری برای فروش سی‌دی‌های تولیدی‌اش بیابد، ولی پس از کمی تحقیق و تفحص به کل خود را غرق شده در دنیای قفل‌های نرم‌افزاری یافت.از همین رو از خیر آن سی دی‌ها گذشت و تمام انرژی خود را برای تولید یک قفل منحصربه‌فرد صرف کرد. از آنجا که تصمیم داشت تا یک محصول متفاوت تولید کند، باید سراغ بهترین‌های این حوزه می‌رفت؛ اما بهترین قفل‌های نرم‌افزاری دنیا تنها توسط سه کشور تولید می‌شدند که با توجه به تحریم‌ها به دست آوردن نمونه اصلی آنها کار بسیار دشواری بود. تا همین پنج، شش سال پیش بهترین قفل‌ها برای محافظت از اسناد دیجیتال در برابر کپی غیرمجاز، دیسک‌هایی بودند که مولف اثر با خرید آن‌ها می‌توانست محتوای خود را روی آن دیسک‌ها کپی کند تا در برابر تکثیر غیرمجاز قفل شود. فناوری به کار رفته در این دیسک‌ها به‌قدری پیشرفته بود که احسان مدت‌ها به‌دنبال یک آزمایشگاه مجهز برای کنکاش فناوری به کار رفته در دل آن بود. با این حال هنوز هم دستگاه‌های مورد نیاز برای ساخت چنین دیسک‌هایی در کشور وجود نداشت. تولید یک قفل نرم‌افزاری به دانش بسیار بالایی در برنامه نویسی نیاز دارد، از همین‌رو مشکل بعدی احسان بحث شناسایی افراد مورد نیاز برای تولید یک قفل منحصربه‌فرد و همچنین محلی برای کار روی ایده بود.کارهای اداری، کنترل پرسنل جدید، اجاره محل جدید و صدها موضوع جانبی دیگر باعث می‌شدند تا این مهندس جوان نتواند همه عشق و توانمندیش را صرف کاری کند که عاشقش شده بود. به هر حال احسان توانست به تمام این مشکلات فائق آید و پس‌از یک سال‌و‌اندی محصولی به نام یاقوت سرخ تولید کند.

یاقوت سرخ نام قفل نرم‌افزاری احسان است که با دارا بودن پانزده لایه امنیتی، یکی از بالاترین درجه‌های امنیت در دنیا ـ 92 درصد ـ در برابر حملات هکرها در اختیار دارد؛ اما احسان به غیر از ساخت قوی‌ترین قفل دنیا، حافظه‌های فلش یو.اس.بی ای هم ساخته که کپی کردن داده‌های روی آنها عملا غیرممکن است.

آینده

اکنون احسانی که روزی می‌خواست قفلی تولید کند تا مشتریانی برای سی دی‌های مجموعه نرم‌افزاری‌اش پیدا کند، مشتریانی برای همان قفل تولیدی از یک شخص معمولی که یک نرم‌افزار ساده تولید کرده تا شرکت‌های بزرگ تولیدکننده در خارج از ایران دارد. این روزها او در حال کار روی قفلی است که کپی‌برداری از فیلم، حتی نمونه در حال پخش روی پرده را نیز غیرممکن می‌کند. احسان هفت نفر کارمند دارد که یکی از آنها با معلولیت تمام تنها به کمک بینی‌اش برنامه‌نویسی می‌کند و نقش کد نویس ارشد تیم او را بر عهده دارد.

احسان در زندگی‌اش شکست خورد و از صفر شروع کرد؛ هنوز هم با چنین تفکری شرکت‌اش را هدایت می‌کند. به اعتقاد او ایده، جرقه‌ای ذهنی است که می‌تواند به موفقیت برسد و راه‌حلی برای یک مشکل شود؛ او بر این باور است که برای هر ایده‌ای در این دنیا جایی وجود دارد. او آن چنان کارش را دوست دارد و عاشق آن است که معتقد است کار نمی‌کند بلکه تماما از آن لذت می‌برد. اما بزرگ‌ترین آرزوی احسان این است که روزی بتواند قفلی سخت‌افزاری تولید کند که بتواند سرقت از خانه یا خودرو را مانند داده‌های دیجیتالی غیرممکن کند.

رامین فتوت

نظرتان در مورد این ایده و پانزدهمین مقاله تلاش چاپ شده چیست؟ حالا ما می‌خواهیم برای 15 قدم بعدیمان آماده شویم. چه تغییراتی باید اعمال شود تا تلاش جذاب‌تر و مفیدتر شود؟ شما به ما بگویید! پیشنهادها و انتقادهای خود را درباره تلاش این هفته با ما در میان بگذارید. کلیک حرف‌های شما را به گوش احسان می‌رساند. شاید در آینده نه‌چندان دور یکی از اعضای طرح او شدید! علاوه بر این،‌ کلیک دست افرادی که توانسته‌اند ایده دانش بنیان خود در فضای آی.تی را به یک کسب و کار تبدیل کنند به گرمی می‌فشارد. ما را از شنیدن داستان‌های خود محروم نکنید، کلیک بی‌صبرانه منتظر شماست!

شماره پیامک: 300011226  آدرس ایمیل: Click@jamejamonline.ir